Door: Anna Myrte Korteweg
De urgentie begint steeds meer tot ons door te dringen: Om als mensheid een leefbare aarde te houden, moeten we drastisch het roer omgooien. Maar uiterlijke maatregelen alleen zullen niet zorgen voor de maatschappelijke verandering die noodzakelijk is om het tij te keren. ‘Om de aarde schoon te maken, is het noodzakelijk dat we naar binnen keren en daar opruimen’, vertelt Bas Jurres (1976), voorzitter van de Nederlandse associatie van de Club van Rome, social enterpreneur en een van de trainers van het Wisdombased Leadership programma van Down to Earth.
De Club van Rome werd vijftig jaar geleden opgericht door een groep vooraanstaande wetenschappers, zakenmensen en staatshoofden. Hun doelstelling: bewustzijn creëren over de toestand van de aarde en inzetten op een duurzame toekomst. Bas Jurres: ‘De Club van Rome werd bekend door het rapport Limits to Growth uit 1972 dat de eindigheid van onze groei en de daarmee gepaard gaande crisissen waar we ons nu in bevinden voorrekende. Waarom hebben we de crisissen niet kunnen voorkomen en lijken we nog steeds niet te beseffen dat het radicaal anders moet?
Kennelijk is er meer nodig dan vertellen wat er mis is en hoe het anders moet. Daarom richten we ons nu vooral op het innerlijk opruimen van overtuigingen, die ons niet meer dienen. We gebruiken daartoe alle vormen van weten. Dus naast de wetenschap, ook het intuïtieve weten, wijsheid van de natuur, etc. Het is hierbij essentieel dat we de verandering doorleven. Verandering begint immers bij het (her)vinden van de verbinding met jezelf.
We zijn niet tegen iets, maar gebruiken vooral wat behulpzaam is voor de transitie en laten wat niet meer werkt los. We richten ons op het samenbrengen van inzichten en wijsheden om tot oplossingen te komen. Het milieubeleid vanuit overheden is heel gefragmenteerd. Er wordt gekeken naar Co2, de vervuilde oceaan, duurzaam produceren etc. Maar het gaat over één groot (eco-)systeem waar wij onderdeel van zijn. De oplossing voor deze crisissen kan alleen worden gevonden vanuit bewustzijn van het grote geheel.’
Bas Jurres kwam al op jonge leeftijd in aanraking met de Aboriginals en is geïnitieerd in een Aboriginal stam. ‘Inheemse mensen leven vanuit een ander perspectief’, vertelt hij. ‘Bij alles wat ze doen nemen ze verantwoordelijkheid voor de zeven generaties: je eigen generatie, de drie generaties voor je (je ouders, grootouders en overgrootouders) en de drie generaties na je (je kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen). Als wij zo zouden leven, zouden we een enorm sterke morele basis voor de toekomst kunnen neerzetten. En wij hebben ook nog de technologische mogelijkheden waardoor we echt verschil kunnen maken.
We moeten ons verbinden, verbinden met elkaar en met onze omgeving, met de natuur. Als we ons er niet mee verbinden, dan voelen we er geen verantwoordelijkheid voor. Het is heel belangrijk om de oceaan op te ruimen, maar als we onze leefstijl niet veranderen, blijft de oceaan vervuild raken. Uitsluitend technologische oplossingen gaan de balans van onze samenleving niet herstellen. Daartoe zullen we ook zelf in balans moeten zijn, zodat we vanuit een gedeeld moreel bewustzijn de ongelofelijke mogelijkheden van de technologie kunnen inzetten.
Hiervoor is het nodig om dieper te kijken, naar hoe we in het leven staan. Onze verslaving aan economische groei, aan comfort, aan steeds meer willen hebben, is schadelijk voor de Aarde en uiteindelijk dus ook onszelf. Als we buiten willen opruimen, dan heeft dat alleen het gewenste effect als we ook binnen opruimen: Een ‘inner cleanup’ is noodzakelijk om voor een ‘outer cleanup’ te kunnen zorgen.
Voor mij persoonlijk heeft ons experiment al heel veel impact gehad. Een ‘inner cleanup’ betekent voor mij bijvoorbeeld dat ik nog meer vanuit mijn hart leef en praat, dan vanuit mijn hoofd. Ook als ik voor een zaal op een podium sta. Ik heb in de loop van de jaren als ondernemer, voorzitter van de Club of Rome, coach, etc. veel kennis verzameld. Ik merkte dat die kennis soms afleidde van wat ik echt zelf wil en vind en hoe ik wil leven. Ik heb besloten om meer vanuit mijn kern en essentie te leven en spreken. Als ik op het podium sta weet ik vaak niet wat ik over een minuut ga doen, maar ik heb vertrouwen dat het goed gaat komen. Dat is erg spannend, zeker als er premiers, nobelprijswinnaars en beroemdheden zoals Gorbatsjov in de zaal zitten. ‘Walk your talk’ en ‘practice what you preach’ zijn hele mooie termen tot je het echt doet en de adrenaline door je lichaam giert… Maar het levert zo veel op: Als je zelf geraakt bent, dan raak je ook anderen. Je kunt alles weten, maar alleen als je je ermee verbindt en het echt meent, kan het bij anderen iets teweeg brengen. En dat is wat er nodig is in deze tijd. Daarom zet ik me in voor een wereld zoals die zou kunnen zijn.’
Door: Anna Myrte Korteweg